O gdańskich kunsztach wodnych.

- Tematem mojego wykładu będą gdańskie „kunszty wodne” czyli dawne urządzenia zaopatrujące miasto w wodę - koło wodne, wieże ciśnień, fontanny i studnie - od XVI do XIX w.  W 1538 r. król Zygmunt I wydał przywilej na wodociąg z jeziora Jasień. Powstał wtedy kunszt wodny, czyli pierwsza wieża ciśnień przed Bramą Wyżynną. W 1584 r. nowa wieża ciśnień na Targu Rakowym, napędzana wodami Raduni, zasilała 564 miejskie studnie – zdradza prof. Januszajtis.

Nazwa Kunszt Wodny powraca współcześnie do Śródmieścia Gdańska. W powstającym na Targu Rakowym budynku o tej nazwie będzie działał Instytut Kultury Miejskiej. W nowej lokalizacji zachowany zostanie otwarty charakter IKM. Powstanie tam strefa co-workingowa, księgarnia miejska, kino studyjne i klubokawiarnia, a także sale szkoleniowe i sala audytoryjna. W Kunszcie Wodnym znajdzie się również makieta historycznej zabudowy Gdańska oraz punkt informacji turystycznej prowadzony przez Gdańską Organizacją Turystyczną.

Prof. Andrzej Januszajtis - był pracownikiem naukowym Katedry Fizyki Politechniki. Tu uzyskał doktorat, a w 1968 r. tytuł docenta. Pracę naukową łączył z dydaktyczną. Pełnił funkcje dyrektora Instytutu Fizyki oraz dziekana Wydziału Fizyki. Pracę zawodową łączył ze studiami nad historią Gdańska. Wiele godzin spędził nad starymi dokumentami, prasą i literaturą dotyczącą dziejów naszego grodu. Wielką popularnością cieszyła się jego pierwsza książka „Z uśmiechem przez Gdańsk” z 1968 roku. Dorobek naukowy autora w tej dziedzinie to kilkanaście kolejnych książek i dziesiątki artykułów, występów w radiu i telewizji. Jest świetnym gawędziarzem i popularyzatorem Gdańska. Z jego inicjatywy i pod jego kierownictwem rozpoczęto rekonstrukcję słynnego zegara astronomicznego w Kościele Mariackim. Członek gdańskich towarzystw naukowych. Na wniosek  wielu towarzystw, Rada Miasta nadała mu 24 stycznia 2002 r. tytuł Honorowego Obywatela.

---

Czwarta edycja cyklu Akademia Gdańska dotyczy wody w mieście. Prowadzący opowiedzą m.in. o sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, która była jedną z pierwszych w XVI-wiecznej Europie, portowej historii Gdańska, sporcie, rekreacji i komunikacji wodnej. Podczas najbliższych spotkań usłyszymy o Stoczni Gdańskiej jako atrakcji turystycznej, Kunsztach Wodnych w Gdańsku, Stoczni Gdańskiej jako centrum wodnym Gdańska, czy o Twierdzy Wisłoujście.

Harmonogram wykładów Akademii Gdańska 201

25 kwietnia, godz. 18.00, „Stocznia – nowe, wodne centrum Gdanska”, Andrzej Trzeciak, Europejskie Centrum Solidarności.

30 maja, godz. 18.00, „U ujścia Wisły. Twierdza Wisłoujście wczoraj i dziś”, Katarzyna Krawczyk, Muzeum Historyczne Miasta Gdańska

13 czerwca, godz. 18.00, „Architektura i woda – przekraczanie granic”, Lucyna Nyka, Politechnika Gdańska

26 września, godz. 18.00, „Zanim pojawiła się w kranie czyli jak dawniej Gdańszczanie wodę czerpali”, Ewa Pastuszak, Gdańska Infrastruktura Wodociągowo – Kanalizacyjna

24 października, godz. 18.00, „Nie tylko studnie. Woda i ludzie w Gdańsku”, Renata Wiloch- Kozłowska, Pracownia Archeologiczna Renata Wiloch – Kozłowska

23 listopada, godz. 18.00, „Podwodne dziedzictwo kulturowe. Zysk czy strata dla regionu?”, Iwona Pomian, Narodowe Muzeum Morskie

12 grudnia, godz. 18.00, „Sporty wodne w dawnym Gdańsku”, Jan Daniluk, Muzeum II Wojny Światowej